122 can dhe could (2): zotësi
e tanishme
Can përdoret për të shprehur ‘zotësi të tanishme’ ose ‘të përgjithshme’.
Look! I can do it!
I can read Italian, but I can’t speak it.
e ardhme
Për të shprehur ‘zotësi në të ardhmen’ përdorim zakonisht be able.
I’ll be able to speak good French in a few months.
One day people will be able to go to the moon on holiday.
Megjithatë, nëse jemi duke vendosur tani rreth të ardhmes përdorim can.
I haven’t got time today, but I can see you tomorrow.
Can you come to a party on Saturday?
e shkuar
Could përdoret për të shprehur ‘zotësi të përgjithshme’ – domethënë që për të shprehur faktin që dikush mund të bëjë dicka në cdo kohë, kurdo që ai/ajo dëshiron. (Was/were able është gjithashtu e mundur.)
She could read when she was four. (OSE: She was able to read when she was four.)
My father could speak ten languages.
Zakonisht could nuk përdoret për të shprehur aftësinë e dikujt për të bërëdicka në një rast të vetëm. Në vend të saj në këtë rasst përdorim was/were able, managed ose succeded (in …ing).
How many eggs were you able to get? (JO: How many eggs could you get?)
I managed to find a really nice dress in the sale. (JO: I could find a really nice dress in the sale.)
After six hours’ climbing, we succeded in getting to the top of the mountain. (JO: After six hours’ climbing we could get to the top of the…)
could e përdorur në raste të vecanta në të shkuarën
Në disa raste could mund të përdoret për të thënë që dikush qe i zoti të bëjë dicka në një rast të vetëm. Kjo ndodh me see, hear, taste, fel, smell,understand, remember dhe guess (shiko 125).
I could smell burning.
I could understand everything she said.
Kjo ndodh gjithashtu edhe me disa fjali të varura.
I’m so glad that you could come.
Në fjalitë mohuese dhe ndajfoljet mohuese dhe kufizuese si only dhe hardly, could mund të përdoret edhe për t’iu referuar një rasti të vetëm.
I managed to find the street, but I couldn’t find her house.
I could only get six eggs.
She could hardly believe her house.
kushtore
Could mund të përdoret me kuptimin ‘do të mundja’.
You could get a better job if you spoke a foreign language.
Kjo strukturë mund të përdoret për të kritikuar ata që nuk bëjnë atë që duhet.
You could ask me before you borrow my car.
në ligjëratën e zhdrejtë
Could përdoret në ligjëratën e zhdrejtë, kur në ligjëratën e drejtë respektive është përdorur can.
‘Can you phone me this evening?’ ‘What did you say?’ ‘I asked if you could phone me this evening.’
në strukturat pësore
Vini re përdorimin e can me paskajoret pësore. (Be able zakonisht nuk përdoret në strukturat pësore.)
This game can be played by two or more players. (JO: …is able to be played…)
Gold can be found in the Welsh mountains.
could have
Për të folur për një aftësi të shkuar të parealizuar – për të thënë që dikush ishte i zoti të bëjë dicka por nuk u përpoq ta bëjë përdorim strukturën:
could have + pjesore e kryer (past participle)
I have could have married anybody I wanted to.
I was so angry I could have killed her!
Kjo strukturë mund të përdoret për të kritikuar ata që nuk bënë atë që duhej.
You could have helped me – why did you just sit and watch?
Kuptimi mund të jetë gjithashtu edhe kushtor (‘do të kisha qenë në gjendje’)
I could have won the race if I hadn’t fallen.
Fjalitë negative sugjerojnë që dikush nuk do të kishte qenë i zoti për të bërë dicka edhe nëse do të kishte dashur ose nëse do të ishte përpjekur.
I couldn’t have won, so I didn’t go in for the race.
I couldn’t have enjoyed myself more – it was a perfect day.
speak, play
Shpesh herë, kur jemi duke folur për zotësinë për të folur gjuhë apo për të luajtur instrumente muzikorë ose lojëra, can mund të lihet jashtë.
She speaks Greek fluently. / She can speak Greek fluently.
Do / Can you play the piano?
No comments:
Post a Comment