Lesson 95

as, because, since dhe for 

Të katër këto fjalë mund të përdoren për t’u referuar arsyes lidhur me dicka. Ato nuk përdoren të gjitha në të njëjtën mënyrë. 

1. as dhe since 

As dhe since përdoren kur arsyeja është tashmë e njohur për dëgjuesin/lexuesin ose kur kjo nuk është pjesa më e rëndësishme e fjalisë. Fjalitë me as dhe since më të shumtën e herëve vendosen në krye të fjalisë së përbërë. 

• As it’s raining again, we’ll have to stay at home. 
• Since he had not paid his bill, his electricity was cut off. 

Fjalitë me as dhe since janë relativisht formale; në anglishten informale e njëjta ide shprehet me so. 

• It’s raining again, so we’ll have to stay at home. 

2. because 

Because – ‘meqë’ , ‘meqënëse’ , ‘për arsye se’ , shërben për të emfatizuar arsyen dhe në më të shumtën e rasteve i paraprin dhënies së një informacioni të ri i cili nuk është i njohur për dëgjuesin/lexuesin. 

• Because I was ill for six months, I lost my job. 

Kur pjesa më e rëndësishme e fjalisë së përbërë është ‘arsyeja’, fjalia me because vendoset zakonisht në fund. Fjalitë me because mund të qëndrojnë edhe vetëm, ndërkohë që ato me since dhe as nuk mund të qëndrojnë. 

• Why am I living? I’m living because I’m fed up! (JO: …I’m living as/since I’m fed up!) 
• ‘Why are you laughing?’  ‘Because you look so funny.’ 
• 
  

Fjalitë me because mund të vendosen në fund të një fjalie të përbërë për të shpjeguar arsyen e njohjes së dickaje. 

• You didn’t tell me the truth, because I found the money in your room. 

(=…I know because i find…) 

3. for 

For – ‘sepse’ , ‘meqënëse’ , shërben për t’i paraprirë futjes së një informacioni të ri por sugjeron faktin që arsyeja jepet si një mendim i mëvonshëm. Fjalitë me for fare mirë do të mund të vendoseshin edhe në kllapa. Ato nuk shkojnë kurrë në fillim të fjalisë së përbërë dhe as nuk mund të qëndrojnë të vetme. E përdorur në këtë sens, for është më e zakonshme në anglishten e shkruar formale. 

• I decided to stop and have lunch – for I was feeling hungry. 

  as, when dhe while (ngjarje të njëkohëshme) 

Për të folur rreth veprimeve ose situatave që ndodhin/zhvillohen në të njëjtën kohë, mund të përdorim as, when ose while. Ndërmjet tyre ka disa ndryshime. 

1. ‘sfond’: as, when ose while 

Të treja këto fjalë mund të përdoren për të parashtruar një veprim ose situatë më të gjatë që shërben si ‘sfond’ , e cila është/ishte duke ndodhur ndërkohë që po ndodh/po ndodhte edhe dicka tjetër – ‘ndërkohë’ , ‘ndërsa’ , ‘kur’. 

• As I was walking down the street I saw Joe driving a Porsche. 
• The telephone always rings when you are having a bath. 
• While they were playing cards, somebody broke into the house. 

Fjalitë me as, when dhe while mund të shkojnë ose në fillim ose në fund të fjalisë së përbërë, ndërsa fjalitë me as zakonisht u paraprijnë dhënies së informacioneve më pak të rëndësishme dhe më të shumtën e herëve shkojnë në fillim të tyre. Për këto veprime të gjata që shërbejnë si ‘sfond’ përdorim zakonisht kohët progresive (was walking, are having, were playing). Ndërsa as dhe while mund të përdoren me kohë të thjeshta, vecanërisht me folje si sit, lie ose grow të cilat i referohen një veprimi apo gjendje të vazhduar. 

• As I sat reading the paper, the door burst open. 

2. veprime të gjata të njëkohëshme: while; as 

Për të thënë që dy veprime ose situate të gjata po ndodhin/ndodhën në të njëjtën kohë, përdorim zakonisht while – ‘ndërkohë’ , ‘ndërsa’. Kohët që përdoren janë të thjeshta ose progresive. 

• While you were reading the paper, I was working. 
• John cooked supper while I watched TV. 

As përdoret (me kohët e thjeshta) për të folur për dy situate që zhvillohen ose ndryshojnë së bashku. 

• As I get older I get more optimistic. 

Për t’iu referuar moshës ose periudhave të caktuara të jetës përdorim zakonisht    when – ‘kur’. 

• When I was a child we lived in London. (JO: As/While I was a child…) 
• His parents died when he was twelve. (JO: …while he was twelve.) 

3. veprime të shkurtra të njëkohëshme: (just) as; (just) when 

Për të thënë që dy veprime ose ngjarje të shkurtra po ndodhin/ndodhën në të njëjtën kohë, përdorim zakonisht (just) as. 

• As I opened my eyes I heard a strange voice. 

• Mary always arrived just as I start work. 

Në këtë strukturë mund të përdorim gjithashtu edhe (just) when. 

• I thought of it just when you opened your mouth. 

4. fjalitë e reduktuara  me when dhe while 

Struktura kryefjalë + be pas when (vecanërisht kur ajo përdoret me kuptimin ‘sa herë që’ , ‘kurdo’ , ‘kurdoherë’) dhe pas while, mund të lihet shpesh herë jashtë. 

• Don’t forget to signal when turning left. (=…when you are turning left.) 
• Climb when ready. (=…when you are ready.) 

• While in Germany, he got to know a family of musicians. (=While he was in Germany…)